Hoe komt het dat als je zwanger bent je snel van de kook raakt? Dat gesproken woorden lang in je hoofd blijven spoken?
De lessen Blij Bevallen met zwangerschapsyoga en hypnobirthing beginnen we altijd met een rondje ‘goed en nieuw’. Afgelopen weken bleek iedereen een bijzondere ervaring te hebben gehad tijdens de groei echo. De energie in de groep was onzeker en angstig en er was een sfeer van verontwaardiging. Allemaal sportieve, actieve vrouwen die nu hun kindjes verwachten. Het was duidelijk dat iedereen stress had ervaren en iedereen probeerde dat weg te redeneren.
Hoe kunnen wij ons in z’n situatie het beste opstellen? Hoe komt het dat de woorden van hulpverleners ons zo diep raken? Kun je ook als hulpverlener hier iets aan doen?
Bij de echo krijg je te horen wat er te zien is aan de baby. Doorgaans is dat goed nieuws. Op een ander moment kun je te horen krijgen dat het er zus of zo uitziet, wat niet geruststellend is, en zelfs als je daarbij “maak je daar maar geen zorgen over” hoort, is het met jouw gemoedsrust vaak gedaan. De woorden van de verloskundige of andere hulpverlener wegen nu eenmaal zwaar. Autoriteit relativeer je nu niet zo makkelijk, omdat het houvast geeft in jouw kwetsbare situatie. Zeker in jouw beleving slecht nieuws raakt je op z’n moment diep.
De persoon die de groei echo uitvoert ziet dagelijks heel veel vrouwen en ik kan me voorstellen dat het iets routinematigs heeft als er weer een volgende vrouw voor je ligt. Niettemin doet de echoscopiste haar uiterste best om je goed ten dienste te zijn. Ze heeft echter ook een heel belangrijke invloed op jou als zwangere. Je krijgt niet alleen een echo met een filmpje of een fotootje te zien. Ook haar woorden blijven echoën in jouw hoofd. De mooie woorden, uiteraard, maar ook de dreigende, helaas.
Hoe komt dat?
Aangezien ons reptielenbrein is aangepast om te overleven, denk ik dat dat automatisch gebeurt. De neuronenverbindingen in de hersenen van een zwangere lichten op, zowel bij goed als bij slecht nieuws. Pas later is aan de orde hoe zij daar zelf over denkt. Dit betreft ook de echoscopiste. Haar hersenen zijn ook uitgerust om voor gevaar te waken, als zij ergens op reageert. Als vrouwen hebben wij sowieso meer onderlinge neuronenverbindingen in onze hersenen, vandaar dat wij ons, ook zonder zwangerschap, moeilijker van het nieuws, goed of slecht, kunnen distantiëren (Mona Liza Schulz, Op weg naar het nieuwe vrouwelijke brein, 2007, Aramith-Haarlem).
Als zwangere ben je kwetsbaar vanwege je hormonale huishouding. Je blijft langer in een gevoel hangen. Elke stress vertaalt zich in een hormonale reactie en heeft invloed op de doorbloeding. Bij stress vernauwen de bloedvaten zich. Het hartritme versnelt. Het slaapritme, tijdens de zwangerschap vaak toch al niet optimaal, wordt verder verstoord door het piekeren. De PDI –Power Distance Index- is tijdens de zwangerschap hoog, wat je gevoeliger maakt voor autoriteit. Dit klinkt allemaal nogal heftig, niet waar? Voelt het ook heftig aan?
Bestaat hier een middenweg?
Hoe kun jij hier als zwangere mee omgaan? En wat kan een hulpverlener doen?
Wat een echoscopiste ziet kan ze niet veranderen. Zij kan alleen zelf interpreteren en bij twijfel haar protocol volgen en zorgvuldig omgaan met haar uitspraken. De woorden die in dit soort situaties worden gesproken zijn van cruciaal belang. Maar het is druk en hoe kun je jezelf de tijd gunnen om op de juiste woorden te komen? Het is niet altijd even makkelijk om de situatie op de juiste wijze te hanteren.
Wat hier een uitweg kan bieden zijn de beroemde magic 90 seconds, waarin je bij een emotie even doorademt, en pas daarna een reactie geeft. Op deze manier schep je voor jezelf ruimte om op de juiste woorden te komen. Hoe vaker je dit toepast des te handiger je daarin wordt. Je kunt het ook met een timer uitproberen. Hoeveel keren haal je adem in 90 seconden? Bij mij zijn dat 4 ademhalingen per minuut en 6 per 90 seconden. Op een moment dat het nodig is tel je gewoon je ademhalingen. In het begin lijkt het alsof het heel lang duurt, maar het went en de winst is groot. Je kunt dan elke situatie op een vriendelijke, voor beide partijen ontspannen, manier hanteren.
Het kan ook behulpzaam zijn om je eigen reptielenbrein neigingen (rampen reactie) in de gaten te houden. Een kort moment van aandacht kan een groot verschil maken en samen met het geheime wapen van bewuste vriendelijke communicatie kun je elk nieuws op de juiste neutrale wijze brengen. Zo kan ook de vertrouwensrelatie tussen jou als verloskundige en de zwangere verder groeien.
En wat de zwangere betreft: houd vast aan de gedachte dat iedereen het beste met jou voor heeft. Raak je tijdens de groeiecho gestrest, neem dan ook 90 seconden de tijd om door te ademen, focus op je lichaam en de beweging van je ademhaling. Je kunt het ook aangeven door te zeggen: moment, ik ontspan mij even. Sta even stil bij wat je op dat moment voelt, in het hier en nu. Adem door en wees niet bang om door te vragen om zo meer inzicht in de situatie te krijgen. Op deze manier stabiliseer je jezelf in je ademhaling en krijg je de informatie die je nodig hebt.
Kon je wat hierboven beschreven staat toepassen? Of heb je jouw eigen manier? Ik ben erg benieuwd naar jouw ervaring met vergelijkbare situaties. Deel het met ons. Mocht je vragen hebben, stel ze gerust.
Een fijne week!
Liefs, Maria